Што е калцифицирачки тендинитис?
Калцифицирачки тендинитис (КТ) е важна мускулно-скелетна состојба која најчесто се гледа во рамениот појас, која што сочинува 10-42% од сите болки во рамото.
Калцифицирачки тендинитис (КТ) се карактеризира со таложење на кристали на калциум хидроксиапатит во патолошки здрава тетива. Оваа калцификација се разликува од калцификацијата забележана кај дегенеративната тендинопатија, која се состои од хетерогена мешавина на калциумови соли дифузно расфрлани низ тетивата во областите на дегенерација на колаген или руптура.
Каде најчесто може да се појави калцифицирачки тендинитис?
Од тетивите во рамениот зглоб, најчесто е зафатена супраспинатусната тетивата на ротаторната манжетна (која ја сочинуваат длабоки мускули и тетиви кои го опкружуваат рамениот зглоб), што претставува 80% од КТ на рамото. КТ на инфраспинатус и субскапуларис се гледаат поретко, во 15 и 5%, соодветно. Истражувањата покажаа дека помеѓу 10% и 20% пациенти со калцифицирачки тендинитис имаат докази за калцификација на двете рамења.
Тетивите во областа на колкот, вклучувајќи ја рефлектираната глава на m.rectus femoris и m.gluteus medius, се вториот најчесто погоден регион, со пријавена преваленца од 5,4%.
Пациентите на возраст меѓу 30 и 60 години најчесто се погодени од калцифицирачки тендинитис, почесто се засегнати жените (70%) во однос на мажите (30%).
Пријавена е преваленца до 7,8% кај асимптоматски рамења и до 42,5% кај симптоматски рамена. Според сегашните теории, болката е предизвикана од воспаление на тетивата на периферијата на депозитот на калциум, со пораст на интратендинозниот притисок или со импиџмент на калцифицирачките депозити под акромионот.
Што предизвикува калцифицирачки тендинитис на рамото?
Причината за состојбата не е позната. Според најновите клинички истражувања предложени се различни теории, вклучувајќи:
• прекумерна употреба,
• локална исхемија,
• метаплазија на теноцити (клетки кои се користат во производството на ткивото на тетивите) во хондроцити (клетки кои се користат во производството на ‘рскавицата)
• погрешна диференцијација на матичните клетки и
• генетска предиспозиција.
Први симптоми кои укажуваат на калцифицирачки тендинитис е брз почеток на силна болка без очигледна причина или повреда на засегнатата регија. Тоа предизвикува значително намалување на опсегот на движење и ја ограничува вашата способност да извршувате едноставни задачи како што се облекување и соблекување.
Фази на развој и тек на болеста
Се смета дека текот на болеста е цикличен и често самоограничен и е опишан во четири различни фази со различна должина и интензитет на симптоми (формативна, мирна, ресорптивна и репаративна фаза), кои имаат тенденција на слаба корелација со клиничката презентација.
Првата прекалцифичната фаза се карактеризира со фиброрскавична метаплазија на теноцитите во хондроцити, создавајќи средина во која може да се развијат калцификации.
Втората, калцифична фаза, е поделена на формативна, мирна и ресорптивна фаза.
– Во фазата на формирање, калциумовите кристали се формираат и се спојуваат во големи фокуси на калцификација, типично со изглед како креда.
– Фазата на „мирување” се карактеризира со стабилно присуство на зрели калцификации опкружени со фибро-‘рскавично ткивна граница или „капа“.
– Конечно, во ресорптивната фаза, се јавува воспалителна реакција на калцифичните наслаги и се развива васкуларизирано ткиво на калцификациската периферија или капа. Ресорпцијата е посредувана преку макрофагите и мултинуклеарните гигантски клетки, кои ги инфилтрираат и фагоцитираат калцифичните наслаги. Калцификацијата во оваа фаза наликува на конзистентноста на пастата за заби, и тогаш, таа може да протече во блиските бурзи, коските или мускулите, предизвикувајќи силна болка.
Последната фаза е посткалцифичната/репаративната фаза, во која фибробластите го ремоделираат просторот претходно окупиран од калциум со колаген од Тип III. Колагенот од типот III потоа се заменува со колаген од типот I, што на крајот резултира со целосно заздравување на погодената тетива и обновување на архитектурата на тетивата.
Како третираме калцифицирачки тендинитис на рамото?
Постојат две опции за третман базиран на докази кои ви се достапни за лекување на вашиот калцифицирачки тендинитис. Обично прво советуваме неинвазивен третман како што е шоквејв терапија, но тоа зависи од вашата специфична ситуација. Добрите и лошите страни на двете опции за третман се дискутираат со вас.
• Шоквејв терапија или терапија со ударни бранови – ударниот бран е неинвазивен пристап за справување со болката од калцифицирачки тендинитис која што се дискутира подетално во овој блог.
• Ултразвучно стероидно вбризгување/барботажа и аспирација – ова е техника на вбризгување на кортикостероиди спроведена под ултразвук, дизајнирана да ги разградува и аспирира („вшмукува“) депозитите на калциум.
– Во текот на изминатите неколку години, ултразвучната лаважа заедно со стероидна инјекција се здоби со зголемена популарност и стана префериран метод за многу ортопедски хирурзи, радиолози и лекари по физикална медицина.
– Но….сосема нова студија во BMJ од Moosmeyer et al. покажа дека резултатите од ултразвучно лаважа со стероидна инјекција за калцифицирачка тендинопатија не се супериорни во однос на оние кои примиле лажен третман (сите групи после интервенцијата изведоа програма за вежбање базирана за реализација во домашни услови).
Како функционира шоквејв терапијата за калцифицирачки тендинитис на рамото?
Шоквејв терапијата создава серија на моќни звучни бранови кои произведуваат мала доза на контролирана микротраума насочени директно до калцифицираната тетива. Истражувањата покажаа дека шоквејв терапијата со ударни бранови го стимулира природниот процес на заздравување на телото, предизвикува фрагментација на депозитите на калциум во тетивата и ги десензитизира локалните нервни завршетоци, предизвикувајќи аналгетски ефект, односно намалување на болката и симптомите. Исто така го зголемува производството на колаген, го подобрува метаболизмот и микроциркулацијата, а со тоа и придонесува до лигаментарна неоваскуларизација.
Без анестезија, без лекови, без несакани ефекти!
Дали шоквејв терапијата е ефикасна за калцифицирачки тендинитис на рамото?
Употребата на шоквејв терапија кај калцифицирачки тендинитис е поддржана од Националниот институт за здравје и нега (NICE). Тој обезбедува национални насоки и совети за подобрување на здравствената и социјалната грижа, како и препораки засновани на докази за насочување кон најдобра пракса во областа на здравствената заштита.
Шоквејв терапијата е докажана како клинички најефикасен неинвазивен третман за калцифицирачки тендинитис. Schmitz et al (2015) спроведоа систематски преглед за да ја истражат ефикасноста и безбедноста на шоквејв терапијата за третман на ортопедски состојби. Резултатите од оваа обемна студија објавија дека шоквејв терапијата е безбедна техника за лекување на тендинопатија. Нема пријавени случаи дека третманот со шоквејв предизвикал сериозни негативни ефекти.
Schmitz et al (2015) докажаа дека шоквејв терапијата значително може да ја намали болката и симптомите во споредба со другите техники на третман за рехабилитација на калцифицирачки тендинитис. При користење на третман со шоквејв терапија, истражувањата покажуваат дури 88,5% успешност во третирање на болката.
Истражувањето на Pakos et al (2018) забележува зголемени придобивки кога се користат техники на инјектирање (ЕПИ терапија) со ултразвук заедно со шоквејв терапија за лекување на калцифицирачки тендинитис на рамото.
Колку сесии и колку често ви е потребна шоквејв терапија за калцифицирачки тендинитис?
Тековнато истражување препорачува првично започнување со 6 до 8 сесии со шоквејв терапија на растојание од најмалку 3 дена измеѓу третман. Ова може да се зголеми на 10 сесии доколку е клинички соодветно и во зависност од успехот на почетните третмани. Шоквејв третманот може да биде непријатен, меѓутоа, истражувањето на Schmitz et al (2015) наведува дека за ефективни исходи треба да се примени највисоката можна доза што ја толерира пациентот.
Колку време е потребно рамото да се опорави од калцифицирачки тендинитис?
Закрепнувањето од калцифицирачки тендинитис на рамото може да варира од случај до случај. Не е невообичаено пациентите да почувствуваат брзо олеснување одма после првиот третман со шоквејв, меѓутоа, повеќето луѓе забележуваат прогресивно намалување на болката и симптомите во текот на периодот на лекување. Меѓутоа од клучно значење е шоквејв терапијата да биде надополнета со програма за прогресивна рехабилитација дизајнирана од физиотерапевт.
Дали треба да направите ултразвучно скенирање пред шоквејв терапија ?
За да се дијагностицира калцифицирачки тендинитис потребен е или ултразвук или МРИ (магнетна резонанса). Ултразвукот е подобар од МРИ за демонстрација на калцификација во тетивите на ротаторната манжетна бидејќи може да се направи динамично скенирање, кое што ќе ја утврди големината, обликот и локацијата на депозити на калциум.
Добивањето точна дијагноза е многу важно, особено ако постои сомневање за калцифицирачки тендинитис. Дијагностичкиот ултразвук е многу ефикасен и го дијагностицира присуството и локацијата на калцифицираните наслаги на тетивите на ротаторната манжетна и затоа, ултразвукот треба да се користи за да се лоцира точната позицијата на калцифицирачки депозит, што овозможува да се прави фокусиран третман со шоквејв.
Ако се сомневате дека имате калцифицирачки тендинитис и/или сакате да дознаете дали шоквејв терапијата е ефикасен третман за Вас, Ве молиме погрижете се да закажете термин за да Ви објаснеме повеќе.
Доколку сакате да резервирате термин посетете не во Центарот за физикална терапија Валео или јавете на телефонот 071/506-818.
